Rasa Fryzyjska
RASA FRYZYJSKA
Symbol polski HO
Typ użytkowania: mleczno-mięsny
Dokładne pochodzenie rasy jest trudne do określenia, ale wiadomo, że już w XVIII wieku stada małego czarno-białego bydła sprowadzono do północnej Holandii i Fryzji z północnej Jutlandii. Miały one zastąpić zwierzęta padłe w wyniku chorób i powodzi. Zwierzęta te były krzyżowane z istniejącym na tym terenie bydłem holenderskim i stanowiły podstawę do wytworzenia rasy fryzyjskiej. Przed ustanowieniem w Holandii księgi zarodowej w 1873 roku, odmiany czarno-biała i czerwono-biała były utrzymywane oddzielnie. Poziom produkcji mleka tej rasy spadł w 1950 roku, kiedy to nadmierny nacisk położono na poprawny schemat kolorów zamiast na wydajność mleczną. W latach 1970 zostały przywiezione ze Stanów Zjednoczonych zwierzęta rasy holsztyńsko-fryzyjskiej i wykorzystano je do poprawy produkcji mleka. Mieszanie tych dwóch ras spowodowało, że obecnie wiele zwierząt rasy fryzyjskiej ma duży dolew genów rasy HF. Jest to rasa hodowana głównie w Holandii, USA i Wielkiej Brytanii, choć eksport nasienia odbywa się również do innych krajów.
Rasa Fryzyjska może być w jednym z dwóch kolorów: czarno-biała lub czerwono-biała, z tym że osobników odmiany czerwono-białej jest obecnie bardzo mało. Jest to rasa wszechstronna: główny kierunek to mleczny ale wykorzystuje się je również W kierunku mięsnym ze względu na wysoką wartość rzeźną i bardzo dobrej jakości mięso.
Jest to rasa wcześnie dojrzewająca. Pierwsze wycielenia następują w 24-27 miesiącu życia jałówek. Okres międzywycieleniowy trwa ok. 381 dni, a ciąża 283 dni. Wiele krów ma na swoim koncie 12-15 laktacji, co podkreśla ich wrodzoną naturalną płodność. Krowy są długowieczne i odporne na choroby. Wycielenia przebiegają bezproblemowo.
Wydajność mleka w ostatnim czasie mocno się poprawiła i obecnie nierzadko przekracza 8 tys. kg. Średni poziom białka w mleku to 3,4-3,5%., tłuszczu 4,2-4,5%. Często mleko zawiera kappa-kazeinę typu AB lub BB, dlatego jest bardzo cenione w przetwórstwie serowarskim. Mleko posiada również tzw. zdrową ß-kazeinę A2 przez co jest łatwiej strawne, nie ma właściwości uczulających oraz zmniejsza ryzyko zachorowania ludzi na cukrzycę i choroby serca.
Byczki są wysoko cenione, ponieważ szybko przyrastają, dobrze wykorzystują paszę i produkują wysokiej jakości, chude mięso o dużych walorach smakowych. Wydajność rzeźna jest wysoka.
Zwierzęta tej rasy łatwo dostosowują się do różnych warunków środowiskowych, mogą być wypasane zarówno na nisko położonych łąkach, jak i terenach wyżynnych. Nie są wymagające pod względem żywieniowym.
Krzyżowanie rasy fryzyjskiej z innymi rasami polepsza budowę ciała, mleczność, a także umięśnienie u potomstwa.
Zalety:
- wszechstronność – wysoka wydajność mleczna i rzeźna
- wysoka odporność na niesprzyjające warunki klimatyczne i choroby
- bardzo dobry skład mleka, zwłaszcza wysoka ilość białka
- wysoka płodność
- krzyżowanie z innymi rasami polepsza budowę ciała, mleczność, a także umięśnienie u potomstwa
